Əli Orucov: “Bu və digər məsələlər Birləşmiş Ştatları məcbur edir ki, Fələstinlə bağlı siyasətinə yenidən baxsın”
ABŞ nə İsrailə, nə də Qəzzaya öz hərbçilərini göndərməyi planlaşdırmır. Bunu ABŞ-ın vitse-prezidenti Kamala Harris deyib. O, “CBS News” telekanalına verdiyi müsahibədə bildirib ki, “bizim İsrailə və ya Qəzzaya döyüş bölmələri göndərməklə bağlı heç bir niyyət və planımız yoxdur”.
Harris qeyd edib ki, İsrailin özünümüdafiə hüququ var: “Eyni zamanda, fələstinlilər də bərabər şəkildə qorunma və öz müqəddəratını təyinetmə tədbirlərinə layiqdirlər”.
“Biz çox açıq şəkildə bildirdik ki, müharibə aparılması qaydalarına riayət edilməli və humanitar yardım daxil olmalıdır”, - deyə vitse-prezident vurğulayıb.
Görünən odur ki, ABŞ-ın mövqeyində ciddi fərq özünü göstərir. Məsələ ondadır ki, ABŞ əvvəl yalnız İsrailin özünümüdafiə hüququndan danışırdısa, indi Fələstinin də özünü müdafiə hüququndan danışır. Müharibə qaydalarına əməl etməyin zəruriliyi qabardılır. Həmçinin humanitar yardımın göstərilməsi üçün şəraitin yaradılmasından bəhs edilir. Ümumən, K.Harrisin açıqlaması ABŞ-ın indiyədək yeritdiyi siyasətində fərqli nüansları ortaya çıxarır. Açıq deyir ki, müharibə qaydalarına əməl olunmalıdır. Faktiki olaraq, Harrisin açıqlaması Baydenin açıqlamasından fərqlidir.
- “Beynəlxalq ictimai rəylə yanaşı, daxili rəyi də nəzərə almağa çalışırlar”
Sözügedən məsələ ilə bağlı fikirlərini “Bakı-Xəbər”lə bölüşən AMİP funksioneri Əli Orucovun sözlərinə görə, aradakı fərq ortadadır: “Birləşmiş Ştatların balanslı mövqe sərgiləməyə çalışmasını bir sıra faktorlar şərtləndirir. Məsələ ondadır ki, ABŞ-ın ilk dövrlərdə sərgilədiyi siyasətlə bağlı gözləntiləri özünü doğrultmadı. Hadisələrin sürətli inkişafı və Qəzzanın bonbardıman edilməsi nəticəsində çoxsaylı mülki insanların həlak olması dünya ölkələrində hiddətlə qarşılandı. O cümlədən, beynəlxalq ictimai rəydə İsraillə yanaşı, ABŞ-a yönəlik də kəskin tənqidlər səsləndirildi. Xüsusən də Qəzza ilə bağlı qətnamənin BMT Təhlükəsizlik Şurasında qəbul olunmasının ABŞ tərəfindən bloklanması Bayden adminstrasiyasına yönəlik tənqidləri gücləndirdi. İki gün əvvəl BMT Baş Assambleyyasının Qəzza ilə bağlı qəbul etdiyi qətnaməni 144 ölkə dəstəklədi. ABŞ və 23 ölkə bunun əleyhinə səs verdi. ABŞ-ın yanında olan dövlətlərin çoxi mikro ada dövlətləridir. Birləşmiş Ştatların bir nömrəli müttəfiqi Böyük Britaniya belə, qətnamənin əleyhinə səs vermədi. Bu və digər məsələlər Birləşmiş Ştatları məcbur edir ki, Fələstinlə bağlı siyasətinə yenidən baxsın. K.Harrisin məlum balanslı fikirləri də bunun təzahürüdür. Lakin bu o demək deyil ki, Harris Baydenə qarşıdır. Təbii ki, yox. Sadəcə bu, razılaşdırılmış siyasi gedişdir. Çünki yalnız İsrailin tərəfini tutmaq ABŞ-da da birmənalı qarşılanmır. Gələn il prezident seçkiləridir. Bayden ehtiyat edir ki, bu, seçkilərdə onun əleyhinə işləyəcək. Deməyim odur ki, beynəlxalq ictimai rəylə yanaşı, daxili rəyi də nəzərə almağa çalışırlar. Çünki məlum toqquşmalardan sonra dünyada ABŞ-a mənfi münasibət özünü göstərməkdədir”.
Vidadi ORDAHALLI
